Financien
Rekeningresultaat
Het rekeningresultaat van het sociaal domein bedraagt afgerond € 97.000. De totale uitgaven in het sociaal domein bedragen € 18.948.000 (2018: € 16.907.000).
Kort samengevat is dit het saldo van hoger dan geraamde uitgaven in het sociaal domein (€ 374.000) en een voordeel op Beschermd wonen (€ 471.000) dat uitgevoerd wordt door centrumgemeente Assen.
Reëel ramen
Voor aanvang van de transities in het sociaal domein (2015) is de afspraak gemaakt (raadsbesluit) dat het sociaal domein een gesloten systeem is en budgetneutraal geraamd wordt. Dit betekent dat hogere rijksbijdragen voor het sociaal domein worden vertaald in een hoger gemeentelijk budget van dezelfde omvang en omgekeerd. Tekorten en overschotten binnen het sociaal domein verlopen via de C-reserve. Ook de begroting 2019 is op deze wijze opgesteld.
Bij de najaarsnota 2019 (en ook voor de begroting 2020) bleek dat deze systematiek niet langer houdbaar was. Enerzijds was sprake van een positief effect in de meicirculaire door loon- en prijsmutaties in vooral het sociaal domein (+ € 1,3 miljoen). Anderzijds was er sprake van fors nadelige effecten van afgerond € 1 miljoen door onder meer een lager accres en een lagere uitkering doordat gemeenten fors meer beroep doen op het BTW compensatiefonds.
Het beginsel van budgetneutraliteit is daarom losgelaten en de budgetten in het sociaal domein zijn reëel geraamd. In de najaarsnota 2019 zijn deze budgetten met afgerond € 360.000 verhoogd om de verwachte hogere uitgaven te kunnen opvangen. Dit betekent ook dat in het resultaat van het sociaal domein geen rekening meer wordt gehouden met de ontwikkelingen van de Algemene uitkering voor het sociaal domein.
Bij het opmaken van deze jaarrekening blijkt dat dit niet voldoende is geweest. Het tekort van € 374.000 is overigens ‘maar’ een afwijking van 2% ten opzichte van de reële raming in de najaarsnota 2019.
Hieronder wordt per domein iets nader ingezoomd op het resultaat.
Wmo huishoudelijke hulp
Binnen de Wmo HH is sprake van hogere uitgaven Wmo HH ZIN (+€ 160.000) en lagere uitgaven WMO HH PGB (€ 70.000). Zoals eerder opgemerkt wordt deze toename veroorzaakt door de invoering van het abonnementstarief en de toenemende vergrijzing.
In 2018 bedroegen de kosten Wmo hulp in het huishouden € 3.040.000 (ZIN € 2.825.000 en PGB € 215.000). De uitgaven Wmo HH zijn ten opzichte van 2018 dus met zo’n € 760.000 gestegen.
De overige kosten en de eigen bijdrage zijn nagenoeg conform raming. Door de invoering van het abonnementstarief is de eigen bijdrage in 2019 (najaarsnota) fors lager geraamd dan de jaren daarvoor (-€ 220.000). Naast de aanzuigende werking op het gebruik van deze voorziening heeft deze maatregel dus ook lagere inkomsten tot gevolg.
Wmo voorzieningen en begeleiding
De uitgaven aan Wmo begeleiding ZIN zijn € 27.000 hoger dan geraamd. De uitgaven Wmo begeleiding PGB zijn € 57.000 hoger dan geraamd. Dit is een afwijking van 3,5%. De oorzaak hiervan moeten we zoeken in autonome ontwikkelingen (zie hierboven onder Beleid).
In 2018 bedroegen de kosten Wmo begeleiding € 2.325.000 ( ZIN € 1.880.000 en PGB € 445.000). In 2019 zijn de uitgaven dus met zo’n € 160.000 gestegen.
De overige kosten vallen per saldo € 30.000 hoger uit dan geraamd. Tegenover lagere uitgaven uit het Stimuleringsfonds (-€ 52.000) staan hogere uitgaven op basis van de regeling tegemoetkoming chronisch zieken (+€ 17.000) en diverse andere (incidentele) kosten (+ 64.000) waaronder de inkoop Wmo en Jeugd (+€ 46.500).
Het positieve resultaat op Beschermd wonen, uitgevoerd door (centrum)gemeente Assen, is niet geraamd. Bij het opstellen van de najaarsnota waren er op ambtelijk niveau al wel signalen dat het resultaat in 2019 ook positief zou zijn, maar dit was bestuurlijk nog niet bekrachtigd. Vanuit het voorzichtigheidsprincipe is dit daarom toen niet meegenomen.
Het resultaat op Beschermd Wonen wordt vooral veroorzaakt door een te hoge rijksbijdrage. Met ingang van 2021 wordt de gemeente Midden-Drenthe zelf verantwoordelijk voor Beschermd wonen en zal een nieuw verdeelmodel voor de verdeling van de rijksmiddelen zijn geïntroduceerd. Naar verwachting is er dan geen sprake meer van een overschot.
In 2018 bedroeg het resultaat op Beschermd wonen voor Midden-Drenthe € 344.000.
Jeugd
Bij de jeugdzorg is sprake van een tekort op de in Noord- en Middendrents verband gecontracteerde jeugdzorg (ZIN) van €253.000. Hiertegenover staan iets lagere uitgaven aan Jeugd PGB (€ 30.000).
In 2018 bedroegen de kosten Jeugd ZIN en PGB € 7.090.000. De kosten zijn in 2019 dus aanzienlijk gestegen. Gelet op het verloop van het aantal voorzieningen is er waarschijnlijk sprake van duurdere voorzieningen.
De overige kosten vallen in 2019 per saldo € 55.000 lager uit. Enerzijds is sprake van hogere uitgaven aan preventieve jeugdhulp / CJG (€ 62.000), waaronder incidentele kosten voor communicatie (€ 47.000). Anderzijds is sprake van lagere overige kosten (€ 117.000). Onder andere krijgen we nog een bedrag van € 28.000 terug van de Jeugdhulpregio Drenthe in verband met lagere zorg- en bureaukosten.
Participatie
De kosten van re-integratie zijn in 2019 hoger dan begroot. Het betreft het saldo van diverse traject-, opleidings-, coaching- en andere kosten die gemoeid gaan met re-integratie.
De bijdrage in het exploitatietekort van de GR Stark is met € 255.000 net iets hoger dan geraamd op basis van de beheersbegroting Stark. Deze bijdrage is afhankelijk van verschillende factoren die gedurende het jaar kunnen wijzigen zoals de rijksbijdrage, de loonkosten Wsw en de brutomarge van de GR.
De bijdrage in 2018 aan de GR Alescon bedroeg € 310.000.
Daarnaast is in 2019 een bedrag van € 145.000 betaald voor de schikking van een geschil met de belastingdienst over Alescon (zie ook de paragraaf verbonden partijen). De netto bijdrage van de gemeente hierin bedraagt € 63.000. De rest (€ 82.000) betreft een begin 2019 ontvangen bijdrage in verband met de financiële afwikkeling van de GR Alescon.